Nguyên tắc hoạt động của dòng họ Vũ – Võ Việt Nam là Đoàn kết, Tự nguyện, Dân chủ, Đồng thuận với tư tưởng chủ đạo hoà hợp phát huy truyền thống tốt đẹp với cốt lõi Nhân – Trí đồng lòng hướng về nơi phát tích của dòng họ Vũ – Võ, cùng với các dòng họ khác trong cả nước đồng tâm xây dựng và bảo vệ đất nước Việt Nam ngày càng giàu mạnh, dân chủ, văn minh. Hội đồng dòng họ Vũ – Võ ở nhiều địa phương đã làm rất tốt công tác phát triển dòng họ, đẩy mạnh hoạt động khuyến học, khuyến tài, động viên giúp đỡ nhau trong công tác, trong cuộc sống hàng ngày, làm ăn ngày càng phát đạt.
Nhân mùa xuân Tân Sửu với tư cách là một hậu duệ của dòng họ Vũ – Võ Việt Nam tôi xin có đôi lời về một số khía cạnh giá trị cốt lõi Nhân – Trí và tinh thần hiếu học của dòng họ Vũ – Võ Việt Nam.
Bàn về chữ Nhân một cách đầy đủ rất rộng và có nhiều cách tiếp cận khác nhau. Chúng ta hiểu chữ Nhân mà dòng họ Vũ – Võ Việt Nam lấy làm một trong hai giá trị cốt lõi nghĩa là Người, làm người tử tế, và những người có tấm lòng nhân hậu. Chủ tịch Hồ Chí Minh lúc sinh thời đã dạy “Học để làm người, làm việc, làm cán bộ”. Như vậy mục đích quan trọng nhất và trước tiên nhất của sự học chính là để làm Người. Khi sinh ra ai cũng đều được gọi là con người tuy nhiên để xứng đáng làm Người thì không phải ai cũng có được. Để phần Người lớn hơn dẫn dắt phần Con (bản năng động vật) thì con người đó phải là những người sống có lý trí, mục đích lý tưởng cao đẹp có ích cho đời và ngược lại. Nhân hậu là một phẩm chất cao đẹp của con người nói chung, người Việt Nam nói riêng. Phẩm chất nhân hậu cũng không phải tự nhiên mà có. Nó cũng phải trải qua quá trình được giáo dục, bồi đắp, trao truyền. Như vậy chữ Nhân trong giá trị cốt lõi của dòng họ Vũ – Võ Việt Nam dù được hiểu theo nghĩa rộng hay hẹp đều liên quan tới sự học.
Giá trị cốt lõi thứ hai được đề cao của dòng họ Vũ – Võ Việt Nam là Trí. Trí là trí tuệ, là tri thức bao gồm sự thông minh vốn có, và sự học tập miệt mài, siêng năng, khoa học.
Như vậy cả hai giá trị Nhân – Trí làm nên một dòng họ Vũ – Võ Việt Nam đáng tự hào và được hậu duệ ngày nay tiếp tục đề cao, hướng tới đều liên quan tới sự học và tinh thần hiếu học. Tinh thần hiếu học không của riêng dòng họ Vũ – Võ mà là truyền thống của dân tộc Việt Nam, nhưng dòng họ Vũ – Võ là một ngôi sao sáng trong bầu trời sao.
Ông Vũ Hồng Dương – Chủ tịch HĐDH Vũ – Võ tỉnh Bắc Ninh trao Bằng Vũ tộc tinh hoa cho các cá nhân có nhiều đóng góp cho dòng họ.
Thượng tướng Vũ Văn Thành – Thứ trưởng Bộ Công an tặng Bằng Vũ tộc tinh hoa cho các cháu đạt thành tích cao.
Cháu Vũ Nguyễn Diệu Quỳnh (Lâm Thao – Lương Tài – Bắc Ninh) đạt Huy chương Vàng Olympic quốc tế nhận Bằng Vũ tộc tinh hoa.
Biểu hiện trước hết của truyền thống hiếu học là tinh thần ham học hỏi, thích hiểu biết một cách tự nguyện và bền vững. Người hiếu học là người có nhu cầu học tập suốt đời. Bởi sự học như chiếc thang không nấc chót và cũng như người đi trên con thuyền ngược dòng, chỉ có tiến lên phia trước mà không được phép dừng lại vì đứng lại đồng nghĩa với tụt hậu. Lênin cũng dạy rằng: “Học – Học nữa – Học mãi!”. Đặc biệt trong thời đại kinh tế tri thức hôm nay, với sự phát triển như vũ bão của khoa học kỹ thuật, kiến thức bùng nổ và tăng lên theo cấp số nhân thì việc rèn luyện kỹ năng học một cách chuyên nghiệp càng là một điều bắt buộc. Các cụ xưa đều cố gắng nuôi con ăn học để nên người. Ngày nay nhiều gia đình tuy có hoàn cảnh khó khăn nhưng cũng ưu tiên số một cho việc học hành của con cái. Nhiều tấm gương “vượt khó học giỏi” xuất hiện. Cũng cần bàn thêm một vấn đề mới của xã hội ngày nay đó là những gia đình có điều kiện, địa bàn kinh tế xã hội phát triển con em lại không hiếu học bằng những nơi, những gia đình khó khăn. Phải chăng là thiếu động lực cho việc học? Và có thể đến lúc chúng ta cần nêu và lan tỏa cả những tấm gương “giàu vẫn ham học”.
Biểu hiện thứ hai của truyền thống hiếu học là thái độ luôn coi trọng sự học, coi trọng người có học. Làm nghề gì cũng cần học. Có học mới tinh thông nghề nghiệp. Làm nghề gì cần học nghề ấy. Người lái xe không nhất thiết phải có trình độ tiến sĩ về sinh học, hóa học… nhưng lại cần hiểu biết kỹ năng lái xe, luật giao thông và pháp luật liên quan, có kiến thức để sửa chữa những hư hỏng thường gặp trên đường…
Học có 4 mức: Học để biết, học để hiểu, học để làm việc, học để sáng tạo. Người hiếu học bao giờ cũng có khát vọng vươn tới sự sáng tạo.
Có thể nói có hai hình thức học là học và tự học. Người hiếu học phải là người luôn đề cao việc tự học: học kiến thức kinh viện trong sách vở và học khôn từ thực tiễn cuộc sống, với nguyên tắc: học đi đôi với hành. Vẫn biết, học ở nhà trường là rất quan trọng vì cơ bản và hiệu quả nhưng muốn thành đạt, đặc biệt là muốn vươn tới đỉnh cao thì rất cần phải tự học, đặc biệt phải chăm chỉ đọc sách. Bởi những kiến thức nền tảng giúp mỗi cá nhân bay xa được đều do đọc sách mà có. Danh vị cao nhất: trạng nguyên chỉ dành cho những ai ham học hỏi. Trong “thế giới phẳng” hiện nay, muốn đồng hành cùng nhân loại, dân tộc Việt Nam không thể không phát huy truyền thống hiếu học, để trở thành công dân quốc tế mỗi người Việt Nam không thể không ham học. Vì sự học chính là cái gốc, là căn cốt của mọi thành công, giúp cho xã hội hưng thịnh, làm cho gia đình “đỏ ngành xanh ngọn”, là cơ sở để con người có thể trở nên tử tế. Truyền thống hiếu học có một ý nghĩa hết sức lớn lao, bởi nó luôn gắn với sự phát triển bền vững. Không phải vô cớ mà người xưa đã tổng kết: Phi thương bất phú (không buôn bán thì không giàu), Phi trí bất hưng (Không có trí tuệ thì không hưng thịnh – không phát triển bền vững), Phi công bất tài (không nghề nghiệp thì không có tài – không có cơ hội thể hiện được tài năng)
Như vậy, mọi sự thành công chính đáng đều phải nhờ học hành. Vì để thành công một cách đàng hoàng cần phải có kiến thức mà kiến thức chỉ có được nhờ con đường học tập. Ngoài kiến thức chuyên môn nghiệp vụ còn cần phải có được kiến thức văn hóa nền tảng như văn học nghệ thuật, luật học, sử học, tin học và ngoại ngữ. Bởi vì mọi sự phát triển bền vững, lâu dài chỉ có được trên cơ sở nền tảng văn hóa vững chắc.
Trí tuệ bao giờ cũng mang đến cho con người tiền bạc một cách đàng hoàng. Có kiến thức tức là có nội lực. Nội lực chính là thực lực để con người tự trọng và tự tin cạnh tranh một cách lành mạnh, không cần phải chiêu trò, dối trá, khuất tất. Nhờ thế mà con người thực sự hạnh phúc, xã hội mới phát triển theo hướng công bằng, dân chủ, văn minh.
Hiếu học sẽ giúp con người không chỉ thoát nghèo mà còn có trở nên giàu có chính đáng. Bởi vì nhờ hiếu học mà con người có được nghề nghiệp, có thu nhập cao và ổn định, tài năng của mỗi cá nhân được tỏa sáng, có cơ hội để biến ước mơ thành hiện thực. Người họ Vũ (Võ) có truyền thống hiếu học, truyền thống ấy cần được mỗi gia đình, chi họ, hội đồng dòng họ từ Trung ương tới địa phương quan tâm như nắng ấm, mưa xuân làm cho cây lá đâm chồi nảy lộc, đơm hoa kết trái ngọt lành.
Đại tá VŨ TUẤN ANH
Nguyên Chủ tịch HĐQT, Tổng GĐ CTCP C22 BQP
Trích từ: Thông tin dòng họ Vũ – Võ Việt Nam 2021
