Mong một phép màu là tập thơ thứ 7 in riêng của nhà thơ Vũ Tuấn Anh – hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, được in ấn và ra mắt bạn đọc cuối năm 2023. Bao trùm toàn bộ tập thơ gần 60 bài (kể cả thơ được phổ nhạc) là tình cảm sâu nặng, ân tình của tác giả đối với thân mẫu của mình – người mẹ đã một đời mang nặng đẻ đau, nuôi dưỡng nhà thơ khôn lớn trưởng thành, để rồi có được vị trí, chỗ đứng nhất định trong xã hội, dòng tộc như ngày hôm nay. Và cũng trong tập thơ, đâu đó có phần “mang nặng chất riêng tư” như lời ngỏ tác giả đã tự bạch! Mặc dù vậy, vừa ra mắt độc giả, tập thơ đã mang trong mình một điểm nhấn và chiếm được cảm tình khá sâu sắc của bạn đọc gần xa.
Có thể nói, hình tượng người mẹ là một trong những hình tượng nghệ thuật tiêu biểu của thơ ca Việt Nam qua các giai đoạn. Hình tượng ấy vừa phản ánh khí thế hào hùng của dân tộc, vừa là biểu trưng văn hóa truyền thống và hiện đại của nhân dân Việt Nam. Như một nỗi niềm ân nghĩa thiêng liêng, xưa cũng như nay, trong quan niệm về Bà mẹ – Tổ quốc của người Việt Nam là hướng về cội nguồn, hướng về người mẹ đã sinh ra dân tộc này, con người của đất nước này. Qua ngòi bút của các nhà thơ Tố Hữu, Hoàng Cầm, Trần Đăng Khoa… những người bà, người mẹ thực sự đã trở thành tượng đài trong lòng các thế hệ hôm nay và mai sau.
Dường như do ảnh hưởng sâu sắc, đồng thời mong muốn tiếp bước các thế hệ cầm bút đi trước, Vũ Tuấn Anh đã lấy ngay hình tượng mẹ mình – người mẹ ngàn lần yêu thương, trìu mến và rất đỗi kính trọng của gia đình để trải lòng và nói lên tất cả. Điều đó đã được thể hiện rất rõ qua bài mở đầu: “Khúc ca tặng mẹ”, với những vần thơ thực sự dung dị, chân thật nhưng hết sức xúc động: “Mẹ như biển rộng bao la/Bạc đầu con mãi vẫn là trẻ thơ…”.
“Bạc đầu… mãi vẫn là trẻ thơ”. Đúng vậy! Không riêng gì Vũ Tuấn Anh mà những người lính “Cụ Hồ” chúng tôi là thế đó. Đã trải qua những tháng năm gian nan, vất vả; khổ luyện, phấn đấu rồi trở thành sĩ quan cao cấp trong quân đội, đối mặt với kẻ thù không hề run sợ; đứng trước hàng quân dưới ánh mắt của hàng chục, hàng trăm cán bộ cấp trên, đồng cấp, cấp dưới cùng hàng ngàn, hàng vạn chiến sĩ… vẫn cảm thấy mình thực sự tự tin, đĩnh đạc làm sao! Thế mà cứ mỗi lần về quê bên mẹ, Vũ Tuấn Anh lại thấy mình nhỏ bé, yếu đuối như những năm tháng tuổi thơ ngày nào:
Chân trời góc bể đã đi
Con trong mẹ vẫn như khi bế bồng.
hoặc:
Cho dù tuổi đã mấy mươi
Vẫn mong được mẹ mỉm cười khen con…
(Trong lòng mẹ)
hay:
Măng dù đã lớn to thây
Mãi mong được ấp lòng cây tre già”
(Mãi mong)
Tình thương yêu vô bến vô bờ của Vũ Tuấn Anh đối với người mẹ của mình được nhân lên gấp bội khi người cha cũng rất đỗi thương yêu kính trọng và tự hào của mình, của cả gia đình đã vội vã đi xa bởi mang bên mình thương tích, bệnh tật do những năm tháng gian nan, vất vả ở chiến trường. Bởi lẽ, những năm tháng chiến tranh, người mẹ đã lặng lẽ âm thầm tần tảo chịu đựng vừa lao động vất vả, vừa dưỡng dạy những đứa con của mình khôn lớn, nên người… Giờ đây những năm tháng vợ chồng chung vui, đoàn tụ chưa được bao lâu thì bố đã vội vã đi xa, để người mẹ tuổi già còm cõi đơn thân như “đũa lẻ đôi”. Đó là:
Cha đi để mẹ tuổi già… lẻ đôi
Vắng cha như đất thiếu trời…
(Nhớ cha thương mẹ nhiều hơn)
Đặc biệt, tình yêu thương của tác giả đến đỉnh điểm khi người mẹ cao quý nhất trên đời của mình bị trọng bệnh lúc đại dịch Covid-19 bùng phát sâu rộng khắp toàn cầu cũng như cả nước, trong đó có quê hương Bắc Ninh – Kinh Bắc của nhà thơ. Đó là 30 Tết ngồi trực bên giường bệnh mẹ, chứng kiến mẹ đã nhiều ngày, nhiều giờ không ăn không uống, không nói một lời lại thở dốc… thì trái tim tác giả như có ai bóp chặt:
Trái tim con như có ai bóp chặt
Chứng kiến mỗi lần mẹ thở dốc khó khăn
(Chiều 30 Tết rồi mẹ ơi)
Đôi mắt nhắm nghiền như “giấc ngủ sâu”; “mẹ chẳng nói gì khi nghe con chúc tết” (Mẹ nói gì đi). Lúc này hẳn cái sống và cái chết của người mẹ chỉ là khoảng cách nhỏ nhoi hết sức mong manh… Vũ Tuấn Anh khát khao được nghe một lời nói yêu thương của mẹ, thậm chí là một lời mắng mỏ như thời còn chăn trâu, cắt cỏ: “…Mẹ cứ mắng con đi/ hoặc gật, lắc gì cũng được…” (Mẹ nói gì đi). Rồi ngồi bên giường mẹ, giữa đêm tối lạnh lẽo mông lung chứng kiến cảnh người mẹ thương yêu nhất của mình đang từng phút từng giây, từng ngày từng giờ gồng mình chống chọi với cơn đau, giành giật lấy sự sống:
Con ngồi đếm nhịp thời gian
Đếm từng hơi thở mẹ đang gồng mình…
(Viết bên giường mẹ)
tác giả đã không ghìm nổi cảm xúc của mình để rồi bật khóc: “Chiều nay con đã khóc oà…” (Mẹ ơi con khóc). Và tôi tin rằng nhà thơ Vũ Tuấn Anh không phải là người “mê tín”, và cũng chẳng hề tin những chuyện cổ tích là có thật ở trên đời… Song trong những giờ phút bên mẹ lúc này, cái sống cái chết mong manh như sợi tóc hẳn nhận thức và tư duy của tác giả lúc này hẳn đã có những thời điểm “dao động”, “chao đảo” chăng? Âu cũng là lẽ đời! Vũ Tuấn Anh đã thầm mong có ông Bụt, bà Tiên hiện hình giúp đỡ mẹ mình – một người sống tử tế, hiền lành nhanh chóng vượt qua bạo bệnh hoặc với một phép màu nào đó làm người chết có thể sống lại…
Con ước chuyện cổ tích
Có thật ở trên đời
… Được ông Bụt, bà Tiên
Giúp người sống hiền lành
Như mẹ nhanh khỏi bệnh…
Lại mong một phép mầu…
(Niềm tin cổ tích)
Tập thơ Mong một phép màu của nhà thơ Vũ Tuấn Anh còn đề cập nhiều khía cạnh khác, góc độ khác về tình mẫu tử trong cuộc sống thường ngày… thực sự như một bức tranh đa sắc màu, một bức phù điêu đẹp với nhiều điểm nhấn khắc hoạ về người mẹ của tác giả nói riêng, người mẹ (công – dung – ngôn – hạnh) của những người con đất Việt nói chung ngàn lần yêu thương và kính trọng – những người đã hết lòng vì chồng, vì con; vì non sông đất nước, góp phần tô thắm truyền thống phụ nữ Việt Nam “Trung hậu, đảm đang” qua bao thế hệ.
Hy vọng những sáng tác tiếp theo, bằng cảm xúc sâu lắng, chân tình của mình, tác giả có thêm những bài thơ mới hay hơn viết về người mẹ, người vợ – những phụ nữ Việt Nam hiện đại trong thời kỳ hội nhập – phát triển, xây dựng và bảo vệ đất nước.
NGUYỄN TỰ LẬP
Trích từ: Thông tin dòng họ Vũ – Võ Việt Nam 2024
