Những bãi đất ngổn ngang đang trong quá trình xây dựng để nới rộng thêm bến bãi. Nhiều chiếc tàu đang được công nhân hì hục sửa chữa dưới cái nắng gắt gao của miền biển. Cách đó vài chục bước chân, mùi nước mắm từ mấy bể chứa tỏa hương thơm phức… Đó là không gian của hai công ty nằm sát nhau và đều do một người phụ nữ quán xuyến: bà Võ Thị Hồng Thoại – Giám đốc điều hành Công ty Cổ phần Vũ – Võ Bạc Liêu, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Thuận Phát Gành Hào.
Đây cũng là nữ Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) từng giữ nhiệm vụ Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bạc Liêu khóa XII và khóa XIII, Ủy viên Ủy ban Tài chính và Ngân sách của Quốc hội.
Từ khát vọng hướng về phía biển
Ở xứ này, nhiều người biết bà Thoại từng là nữ “tư lệnh” của ngành công nghiệp – một lĩnh vực thường được gán vào sự cứng rắn của người đàn ông; biết bà là nữ ĐBQH xông xáo, gần gũi gắn bó và trách nhiệm với cử tri. Nhưng nói bà bắt đầu khởi nghiệp từ tuổi 60, sau khi đã cởi bỏ “áo mũ quan trường” thì chắc chắn có người lần đầu tiên nghe đến! Biến những ý tưởng ấp ủ vài chục năm trước thành hiện thực với không ít gian truân, bà chỉ khiêm tốn cho rằng đó chỉ là… hạt cát. Cũng theo bà, “nhiều hạt cát mới vun bồi thành bãi cát”.
Xin được bắt đầu câu chuyện khát vọng hướng về phía biển của “một hạt cát”!
Thời kháng chiến, bà Võ Thị Hồng Thoại từng tham gia đội quân biệt động thành với những chiến tích vang dội. Đất nước yên bình, bà tiếp tục phụ trách nhiều lĩnh vực, nhưng trụ lâu nhất là lĩnh vực công nghiệp. Khát vọng cống hiến bằng chính năng lực, ngành nghề mình phụ trách khởi phát từ đó. “Xuất thân hoạt động trong ngành công nghiệp 30 năm, trong đó có 10 năm với vai trò điều hành, quản lý, được đào tạo chuyên môn và gắn bó sâu sát với thực tế, khi được dân cử làm ĐBQH, tôi càng muốn hiện thực hóa ý tưởng phát triển sản xuất công nghiệp cho tỉnh nhà”, bà Thoại chia sẻ trong lúc dẫn chúng tôi tham quan “công xưởng” của mình.
Vậy là trong quá trình làm nhiệm vụ đại biểu dân cử, đi đâu nữ ĐBQH này cũng quan tâm học hỏi kinh nghiệm, mô hình sản xuất để nuôi nấng ý tưởng, khát vọng cháy bỏng cho quê hương. Ngày 20/10/2016 bà được quyết định nghỉ hưu thì ngay sau đó 2 ngày, ngày 22/10, bà bắt đầu hành trình đi tìm cơ hội để hiện thực hóa ý tưởng, khởi nghiệp ở cái tuổi thường người ta chỉ muốn nghỉ ngơi. Lĩnh vực khởi nghiệp – cũng là lĩnh vực bà am hiểu nhất, ghi nhiều dấu ấn của bà nhất: đóng, sửa chữa tàu thuyền đánh bắt xa bờ và dịch vụ hậu cần phục vụ nghề cá. Bởi theo bà, đây là một nghề rất cần thiết với các tỉnh có vùng biển như Bạc Liêu.
Công ty Cổ phần Thuận Phát Gành Hào những năm đầu hình thành góp phần tạo công ăn việc làm cho lao động địa phương. Ảnh: CT
Hơn nữa tỉnh đã có nhiều nghị quyết về kinh tế biển (ngay từ năm 2012 BCH Đảng bộ tỉnh khóa XIV đã ban hành Nghị quyết số 04 về phát triển kinh tế biển và vùng phía Nam Quốc lộ 1A tỉnh Bạc Liêu đến năm 2015 và những năm tiếp theo. Tiếp đó là Nghị quyết số 13 của BCH Đảng bộ tỉnh khóa XV về phát triển kinh tế biển tỉnh Bạc Liêu đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Và sau đó, BCH Đảng bộ tỉnh khóa XVI cũng xác định phát triển kinh tế biển là một trong 5 trụ cột quan trọng cho phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh). Định hướng phát triển kinh tế biển đã được chỉ đạo xuyên suốt trong nhiều nhiệm kỳ và được xác định là động lực quan trọng cho tăng trưởng kinh tế của tỉnh nhà. Thế nhưng vẫn còn nhiều trở lực trên con đường hiện thực hóa chủ trương vào thực tế, bởi vậy sức bật mới cho một tỉnh thuần nông hướng vươn ra biển để phát triển kinh tế cần được quan tâm hơn.
Đầu tiên, bà Thoại khảo sát, trưng cầu ý kiến đối với 60 khách hàng ở các tỉnh Quảng Trị, Bình Định, Bình Thuận, Vũng Tàu, Tiền Giang, Kiên Giang, Cà Mau, Sóc Trăng và dĩ nhiên có Bạc Liêu. Bà nhận về 3 đại ý như sau: thứ nhất, cửa biển Gành Hào đã đi vào tâm thức, tình cảm của bao thế hệ ngư dân, là trung tâm khu vực đánh bắt thủy hải sản vùng biển Đông, so cự ly với các tỉnh khác cũng thuận lợi trong việc giảm thời gian, chi phí vận chuyển sau khai thác đánh bắt xa bờ. Thứ hai là dịch vụ phục vụ cho nghề biển còn kém (cảng cá Gành Hào chưa đáp ứng nhu cầu tàu cập bến lên xuống hàng hóa, trên bờ thì xe ra vào khó khăn, nhiều chi phí phát sinh trong vận chuyển, khi có bão lũ thì tàu thuyền không đủ chỗ neo đậu. Thứ ba là nạn trộm cắp lưới, ngư cụ ảnh hưởng đến công ăn, việc làm của ngư dân. Đó là chưa kể, mặc dù có 4 cửa biển lớn, nhưng tỉnh lại không có cảng biển nên không phát triển được ngành vận tải biển.
Từ những trưng cầu đó, bà Thoại đã đúc kết: Trước mắt, phải đầu tư cho ngành đóng, sửa chữa tàu thuyền và dịch vụ hậu cần phục vụ nghề cá. Nhưng đầu tư như thế nào? Ai sẽ cùng làm trong khi bản thân không đủ vốn, thực tế nghề biển cũng chưa từng trải…?
Đến hiện thực hóa ý tưởng
Khởi nghiệp ở tuổi ngấp nghé 60, thế mà bà vẫn đặt mục tiêu là chấp nhận “hy sinh” ít nhất 3 đến 5 năm không lợi nhuận để gây dựng cơ ngơi!
Đầu tiên là con đường chạy đôn chạy đáo để tìm khu đất thích hợp. Tháng 2/2018 bà được UBND tỉnh giao (với hình thức thuê) gần 7ha đất tại ấp Canh Điền, xã Long Điền Tây, huyện Đông Hải. Công ty Cổ phần Thuận Phát Gành Hào chuyên đóng tàu cá và dịch vụ hậu cần phục vụ nghề cá được hình thành với vốn điều lệ 20 tỷ đồng, do bà Hồng Thoại làm Chủ tịch Hội đồng quản trị. Kể từ đó, tàu thuyền đánh bắt cá trong tỉnh và kể cả các tỉnh bạn đã có một nơi để “chăm sóc” thuyền tàu cho những chuyến ra khơi. Công ty được cấp phép là cơ sở sửa chữa, đóng tàu loại 1 (tàu thuyền có chiều dài 25 mét, ngang 6 mét, công suất 600 mã lực trở lại (đối với tàu cây) và xà lan có tải trọng đến 600 tấn. Hiện công ty đã tạo công ăn việc làm cho gần 30 công nhân, bình quân mỗi tháng nhận sửa khoảng 20- 30 tàu. Cái khó mà bà cùng công ty đang vừa làm, vừa tháo gỡ chính là hạ tầng chưa hoàn thành, ảnh hưởng dòng xoáy sạt lở, vốn để xây dựng cầu tàu, bờ kè, đường nội bộ, trạm cân… Ít nhất cũng cần huy động vốn đầu tư thêm vài chục tỷ đồng.
Không dừng lại ở chuyện thuộc về tầm nhìn và sức lực… đàn ông, người phụ nữ này cũng quay về với bếp núc khi ôm ý tưởng về dòng nước mắm sạch được sản xuất tại xứ biển Gành Hào. Sản phẩm nước mắm cá cơm Thiên Phú của Công ty cổ phần Vũ – Võ Bạc Liêu ra mắt lô hàng đầu tiên vào ngày 7/1/2022. Và đến nay, Công ty đã đưa vào sản xuất gần 1.000 tấn cá, với sản lượng hơn 500 ngàn lít nước mắm với slogan “Muối tốt, cá sạch, mắm ngon”. Nước mắm cá cơm Thiên Phú là sản phẩm được sản xuất với công nghệ truyền thống, quy mô công nghiệp, không hóa chất nên trong quá trình sử dụng người tiêu dùng yên tâm về sự an toàn và chất lượng sản phẩm – đó là lời cam kết của Công ty, dưới sự điều hành của người đã từng nuôi ý tưởng sáng chế nước mắm ngon cho xứ sở từ năm… 14 tuổi! Với sự đồng lòng góp vốn và kinh nghiệm sản xuất nước mắm của cổ đông, Công ty Cổ phần Vũ – Võ Bạc Liêu hình thành năm 2022. Vốn điều lệ gần 25 tỷ đồng của 45 cổ đông là người họ Vũ – Võ ở 12 tỉnh/thành. Đây là mô hình kinh tế dòng họ có ý nghĩa gắn kết cùng phát triển kinh tế. Công ty Cổ phần Vũ – Võ Bạc Liêu đã làm nên một đặc sản cho xứ sở biển, muối trứ danh Bạc Liêu.
Giám đốc điều hành Công ty Cổ phần Vũ – Võ Bạc Liêu – Võ Thị Hồng Thoại (phải) đang giới thiệu nước mắm cá cơm Thiên Phú. Ảnh: CT
Làm gì để kinh tế biển tăng tốc, phát triển bền vững; làm gì để làm giàu từ biển, mạnh lên từ biển theo tinh thần Nghị quyết 36 ngày 22/10/2018 về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 vẫn là câu hỏi lớn đặt ra cho không chỉ riêng Bạc Liêu mà với tất cả 28 tỉnh, thành phố ven biển. Và cũng là câu hỏi mà chính người phụ nữ đã ở tuổi 60 vẫn từng ngày miệt mài với những kế hoạch, ý tưởng, việc làm tưởng thuộc về… đàn ông.
Câu chuyện khởi nghiệp của người phụ nữ mạnh mẽ này, theo bà chỉ là hạt cát. Một Gành Hào – khu kinh tế biển sầm uất đã có trong suy nghĩ tưởng là xa vời cách đây 17 năm của nguyên Tổng Biên tập báo Bạc Liêu – ông Nguyễn Minh Chánh, dường như đang tiệm cận hiện thực, từ những quyết tâm của địa phương và còn từ những ý tưởng, việc làm “hạt cát” này.
CẨM THÚY
Trích từ: Thông tin dòng họ Vũ – Võ Việt Nam 2023
