Hội thảo khoa học “Bảo tồn và phát huy giá trị di tích Phủ Bóng Nguyệt Du Cung trong quần thể di tích Phủ Dầy và hệ thống tín ngưỡng thờ Mẫu ở Việt Nam”

Buổi hội thảo được chủ trì bởi GS.TSKH.NGND Vũ Minh Giang – Chủ tịch Hội đồng dòng họ Vũ – Võ Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo Đại học Quốc gia Hà Nội, Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam. Tham dự chương trình còn có các nhà khoa học, giáo sư, tiến sĩ đến từ Viện Việt Nam học và Khoa học phát triển thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội.

Về phía Hội đồng dòng họ, hội thảo có sự hiện diện của Trung tướng Vũ Thuật – Nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hậu cần – Kỹ thuật Bộ Công an, Nguyên Giám đốc Công an tỉnh Hà Nam, Trưởng ban Nhân sự Hội đồng dòng họ Vũ – Võ Việt Nam; Phó Chủ tịch Vũ Hữu Mai; Phó ban Phát triển dòng họ Vũ Quốc Hội. Cùng tham dự còn có các đại diện BCH HĐDH Vũ – Võ các tỉnh thành, trong đó có bà Vũ Thị Bích Nhuần – Chủ tịch HĐDH Vũ – Võ tỉnh Nam Định, ông Vũ Chí Nghiêm – Chủ tịch HĐDH Vũ – Võ tỉnh Hải Dương, và đông đảo các đại biểu, thành viên khác.

Mục tiêu của hội thảo nhằm tôn vinh giá trị lịch sử, văn hóa của di tích Phủ Bóng (Nguyệt Du Cung) – một địa điểm linh thiêng thuộc quần thể Phủ Dầy, đồng thời khẳng định vai trò của tín ngưỡng thờ Mẫu trong đời sống tâm linh và văn hóa dân tộc.

Những nội dung thảo luận tại hội thảo tập trung vào việc nhìn nhận tín ngưỡng thờ Mẫu như một di sản văn hóa dân gian đặc sắc, có cội nguồn lâu đời và ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong đời sống tâm linh, thực hành nghi lễ của người Việt. Từ trung tâm Phủ Dầy (Vụ Bản, Nam Định), theo dòng chảy thời gian, tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ đã dần lan tỏa tới nhiều không gian văn hóa khác nhau, thiết lập thêm các trung tâm mới như: Phủ Tây Hồ trên đất Thăng Long (Hà Nội), đền Sòng Sơn (Thanh Hóa)… Mặt khác, trong các không gian nghi lễ, điện Mẫu không ngừng được bổ sung, tích hợp và dần hoàn thiện trong hệ thống thần linh và các nghi thức thực hành tâm linh. Cho đến nay, hệ thống đền – phủ thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh nói riêng và Tam tòa – Tứ phủ nói chung đã xuất hiện tại nhiều không gian văn hóa khác nhau trên toàn quốc và trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài.

Năm 2016, “Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt” đã chính thức được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Kể từ đó, nhiều công trình nghiên cứu đã được triển khai, góp phần làm rõ vị thế và giá trị của tín ngưỡng này trong đời sống tâm linh của người Việt. Điều này không chỉ thúc đẩy sự phát triển rộng khắp của các hoạt động thực hành thờ Mẫu, mà còn góp phần hình thành một đời sống văn hóa phong phú, gắn với các không gian và địa điểm thực hành tín ngưỡng trên cả nước. Chính vì vậy, đã đến lúc cần có những nghiên cứu toàn diện hơn về hệ thống tín ngưỡng này – từ việc tiếp cận các không gian thực hành, không chỉ giới hạn ở trung tâm là Phủ Dầy mà còn mở rộng ra nhiều vùng miền trong cả nước cũng như trong cộng đồng người Việt ở nước ngoài.

Trong bối cảnh đó, di tích Nguyệt Du Cung (dân gian thường gọi là Phủ Bóng hay Đền Cây Đa Bóng) được xác định là một bộ phận quan trọng trong hệ thống tín ngưỡng thờ Mẫu tại Phủ Dầy. Việc khảo cứu vai trò, giá trị lịch sử, văn hóa của di tích này sẽ góp phần định vị lại vị thế của Phủ Bóng trong hệ thống đền phủ hiện nay, đồng thời làm cơ sở cho việc xây dựng một hệ thống địa điểm thực hành và chuẩn mực hóa các thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu ở Việt Nam.

Tại hội thảo, 11 báo cáo tham luận đã được trình bày bởi các nhà khoa học đến từ những cơ quan nghiên cứu ở Hà Nội như: Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật, Viện Trần Nhân Tông (Đại học Quốc gia Hà Nội); Viện Nghiên cứu Văn hóa, Viện Nghiên cứu Tôn giáo (Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam); Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam; Trường Đại học Phương Đông; Trung tâm Nghiên cứu Giáo dục Văn hóa Truyền thống… cùng các nhà nghiên cứu tại tỉnh Nam Định.

Hội thảo đã diễn ra thành công tốt đẹp, góp phần làm sáng rõ giá trị văn hóa, tâm linh của di tích Phủ Bóng trong tổng thể di sản thờ Mẫu, đồng thời mở ra những định hướng mới cho công tác nghiên cứu, bảo tồn và phát huy giá trị của tín ngưỡng này trong đời sống đương đại.