Văn hóa truyền thống là sức mạnh vô địch và vô biên giúp dân tộc Việt Nam vượt qua những thử thách vô cùng hiểm nghèo. Trong kho tàng di sản đồ sộ và phong phú của dân tộc, trước hết và chủ yếu phải kể đến ba truyền thống được coi như “bảo vật” trao truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Đó là truyền thống ĐOÀN KẾT. Đoàn kết là lẽ sống còn, nhờ đó mà dân tộc ta đã vững vàng giành được thắng lợi trước mọi hiểm nguy. Nhưng lịch sử cũng chỉ ra rằng một khi khối đoàn kết bị tổn thương, tình đoàn kết bị chia rẽ thì mọi sức mạnh tiềm tàng dường như biến mất. Chúng ta đã từng rơi vào cảnh nước mất, nhà tan trong những hoàn cảnh như thế.
Tiếp đến là truyền thống chống ngoại xâm oai hùng, kết tinh thành NGHỆ THUẬT QUÂN SỰ bách chiến, bách thắng. Chúng ta đã từng đánh bại những đạo quân xâm lược hùng mạnh nhất thế giới, khiến nhân loại khâm phục. Đó là ba lần chiến thắng quân xâm lược Mông – Nguyên hung hãn, đạo quân từng chinh phục khắp lục địa Á – Âu mà không một quốc gia nào có thể kháng cự nổi. Tiếp theo là những chiến thắng vẻ vang các đế quốc sừng sỏ, làm suy yếu chủ nghĩa thực dân, góp phần làm tan rã hệ thống thuộc địa. Đây là điều đã được cả thế giới thừa nhận.
Sau cùng, nhưng lại là truyền thống nói lên tinh hoa cốt cách Việt Nam là HIẾU HỌC, TRỌNG HỌC. Từ ngàn xưa cho đến hôm nay người Việt luôn được nhận diện ở bất cứ đâu nhờ tinh thần hiếu học và học giỏi. Nhờ truyền thống này mà trong lịch sử đã sản sinh ra những vị hoàng đế biết coi Hiền tài là nguyên khí quốc gia, đã có những Lưỡng quốc Trạng nguyên. Tiếp nối truyền thống trong thời đại Hồ Chí Minh đã có biết bao người bằng tài học, bằng trí tuệ làm rạng danh đất nước. Hiếu học, trọng học đang là thế mạnh của chúng ta trong thời đại mới.
Thật diễm phúc cho chúng ta, những cháu con dòng họ Vũ – Võ, ba truyền thống đặc sắc của văn hóa Việt Nam lại thể hiện rất đậm nét trong truyền thống của dòng họ. Với giá trị cốt lõi là hai chữ NHÂN và TRÍ, họ Vũ – Võ luôn đề cao lòng nhân ái và trí tuệ, đó là nền tảng của tinh thần đoàn kết vừa nhân văn vừa có lý trí. Những nhân vật lỗi lạc của dòng họ Vũ – Võ từ truyền thống đến hiện đại, bên cạnh tài trí, luôn được ngợi ca về phẩm chất đạo đức, lòng khoan dung độ lượng và đức tính nhường nhịn. Nhiều học giả từng có nhận xét rằng trải qua hàng nghìn năm họ Vũ – Võ có được gia phả rõ ràng, di tích Tổ tiên không bị xâm phạm, dòng họ hầu như không bị xáo trộn… chính là nhờ vào cốt cách ứng xử khoan hòa, độ lượng, nhường nhịn của dòng họ. Đoàn kết đã là “bảo vật truyền đời” phải được con cháu Vũ – Võ tiếp tục nâng niu và phát huy.
Về tài năng quân sự thì từ cổ chí kim, từ Đông sang Tây các học giả đều không thể không nhắc đến Đại tướng Võ Nguyên Giáp, người con xuất chúng của dòng họ chúng ta. Cả thế giới biết đến Đại tướng Võ Nguyên Giáp sau chiến thắng Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu. Trong sự kiện lịch sử vĩ đại này, các nhà sử học đề cao quyết định lấy phương châm “đánh chắc, tiến chắc” thay cho “đánh nhanh, thắng nhanh”. Nhưng nếu không có một lần được trực tiếp nghe Đại tướng kể lại vì sao có quyết định này thì nhiều người chỉ hiểu đây là một quyết định sáng suốt đạt tới mức nghệ thuật của một thiên tài quân sự. Hóa ra, điều khiến Đại tướng phải nhiều đêm thức trắng để đi tới quyết định này không chỉ ở hai chữ “chắc thắng” mà lại bởi Ông xót máu xương của chiến sĩ. Hiếm có vị danh tướng nào lại có tấm lòng nhân ái, thương lính như thế, bởi “nhất tướng công thành vạn cốt khô” (để một ông tướng thành danh có sự hy sinh của hàng vạn người) là triết lý được chấp nhận, là quy luật của chiến tranh. Không phải ngẫu nhiên mà khi được Chủ tịch Hồ Chí Minh giao nhiệm vụ đứng đầu lực lượng vũ trang chuẩn bị cho Tổng khởi nghĩa, Đại tướng đã chọn chữ Văn làm bí danh và có lẽ từ cái tâm của Đại tướng như vậy, lòng nhân ái của Đại tướng như vậy nên sau khi chiến tranh kết thúc ông suy nghĩ nhiều đến văn hóa. Đó là cốt cách của họ Vũ – Võ và cũng là tầng sâu của nghệ thuật quân sự Việt Nam (1).
Lãnh đạo HĐDH Vũ – Võ Việt Nam và các tỉnh đến dâng hương Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại 30 Hoàng Diệu – Hà Nội.
HĐDH Vũ – Võ Bắc – Trung – Nam đến dâng hương Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại 30 Hoàng Diệu – Hà Nội.
Nếu như danh tiếng vủa Võ Đại tướng khiến con cháu dòng họ xiết đỗi tự hào thì điều làm nên chỉ dấu nhận diện dòng họ Vũ – Võ lại là truyền thống học giỏi, đỗ đạt cao. Trong lịch sử hơn 800 năm thi cử Nho học đã có 1867 người nhận học vị tiến sĩ và được ghi danh trên bảng vàng. Trong số đó, 166 vị đỗ đại khoa mang họ Vũ – Võ, chiếm tỷ lệ xấp xỉ 9%. Trong thời hiện đại, truyền thống này vẫn được tiếp nối. Nhiều kết quả nghiên cứu cho thấy người họ Vũ – Võ cũng chiếm tỷ lệ khoảng 8-9% số người trong đội ngũ tinh hoa. Theo những thống kê gần đây, họ Vũ – Võ có số lượng chiếm khoảng 4,9% dân số (2), những con số này đã nói lên rằng tỉ lệ tinh hoa của họ Vũ – Võ gấp đôi tỉ lệ dân số. Trên mọi lĩnh vực đều có nhân tài kiệt xuất họ Vũ – Võ.
Đại hội XIII của Đảng đang khơi dậy khát vọng của toàn dân cùng bứt phá vươn lên để bước vào hàng ngũ những nước phát triển, thực hiện ước nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh và của cả một dân tộc là dân tộc Việt Nam phải bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu mà điều này lại trông chờ rất nhiều vào công học tập của các thế hệ học sinh tài năng. Hiếu học, trọng học, học giỏi đang là một nguồn lực quan trọng để phát triển đất nước, mà đây đang là thế mạnh của họ Vũ – Võ chúng ta.
Hội đồng dòng họ Vũ – Võ Việt Nam được thành lập nhằm tập hợp bà con đồng tộc trong cả nước và đang làm ăn, sinh sống ở nước ngoài với mục đích bảo tồn và phát huy những truyền thống cao đẹp của dòng họ. Trải qua hơn 20 năm, tổ chức của dòng họ đã không ngừng lớn mạnh. Với sự góp sức của bà con khắp mọi miền, nhất là của các doanh nhân, các nhà hảo tâm, hệ thống di tích ở Mộ Trạch, Đống Dờm và Kiệt Đặc đã được tu bổ ngày càng khang trang.
Nhiều địa phương đã xây dựng được từ đường mới. Diện mạo và vị thế họ Vũ – Võ đã không ngừng được nâng lên.
Trải qua những bước thăng trầm, tổ chức dòng họ đang được củng cố và mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Trong hơn một năm qua nhiều hội đồng mới ở các địa phương được thành lập. Những hoạt động khuyến học, khuyến tài được thực hiện có chiều sâu, có tác động tích cực đến phong trào học tập trong dòng họ và ảnh hưởng tốt ra ngoài xã hội. Đặc biệt, trước những tổn thất to lớn về người và của do bão lũ gây ra ở các tỉnh miền Trung nước ta trong năm qua, Hội đồng dòng họ Vũ – Võ Việt Nam đã phát động phong trào quyên góp ủng hộ bà con đồng tộc khắc phục hậu quả thiên tai, được các địa phương trong cả nước hưởng ứng nhiệt thành đã thực sự đem lại nguồn động viên, khích lệ to lớn với bà con các tỉnh miền Trung và được xã hội đánh giá cao.
Với không khí thắm tình đoàn kết đồng tộc ngày càng tăng lên đã khẳng định con đường chúng ta đang đi là đúng đắn, hơn bao giờ hết chúng ta cần nêu cao hơn nữa giá trị cốt lõi được tổ tiên trao truyền là Nhân hậu và Trí tuệ. Có lòng nhân ái, có cách xử lý trí tuệ, sáng suốt chúng ta có thể vượt qua mọi thử thách, làm nên những kỳ tích mới, xứng đáng với truyền thống cha ông.
GS.TSKH.NGND VŨ MINH GIANG
Cố vấn, Chủ tịch HĐDH Vũ – Võ Việt Nam
Trích từ: Thông tin dòng họ Vũ – Võ Việt Nam 2021
——
(1) Xin xem Vũ Minh Giang: Võ Nguyên Giáp: Vị tướng của trí tuệ và lòng nhân ái (http://hovuvovietnam.com/dai-tuong-Vo-Nguyen-Giap-Vi-tuong-cua-tri-tue-va-long-nhan- ai_tc_304_309_1144.html.)
(2) Lê Trung Hoa (2005), Họ và tên người Việt Nam, Tái bản lần thứ 3, Nhà xuất bản Khoa học xã hội, Hà Nội, tr.218.
